Suy thoái kinh tế là gì? Làm gì khi kinh tế suy thoái?

Suy thoái kinh tế là gì?

Khái niệm về suy thoái kinh tế

Suy thoái kinh tế (Economic Recession) là một giai đoạn giảm sút mạnh mẽ trong hoạt động kinh tế, thường bao gồm sự suy giảm về sản xuất hàng hóa và dịch vụ, tăng tỷ lệ thất nghiệp, giảm giá trị của tiền tệ, và thường đi kèm với sự giảm giá trị của tài sản và thị trường chứng khoán. Suy thoái có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau như suy giảm cầu, sự chậm trễ trong đầu tư, vấn đề tài chính, hoặc các sự kiện đặc biệt như khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Chu kỳ kinh tế là gì?

Chu kỳ kinh tế (Economic Cycle) là một phần của chu kỳ kinh tế tự nhiên, bao gồm sự mở rộng và co lại. Chu kỳ kinh tế có bốn giai đoạn chính:

1. Mở rộng (Expansion): Trong giai đoạn này, nền kinh tế trải qua sự tăng trưởng tương đối nhanh chóng, lãi suất thường thấp, và sản xuất tăng. Các chỉ số kinh tế liên quan đến sự tăng trưởng, như việc làm và lương, lợi nhuận doanh nghiệp và sản lượng, nhu cầu tổng hợp, và nguồn cung hàng hóa và dịch vụ, thường cho thấy xu hướng tăng bền vững qua giai đoạn mở rộng.

2. Đỉnh (Peak): Đỉnh của chu kỳ là khi tăng trưởng đạt mức tối đa. Giá cả và các chỉ số kinh tế có thể ổn định trong một thời gian ngắn trước khi đảo ngược về phía dưới.

3. Thu hẹp (Contraction): Một sự điều chỉnh xảy ra khi tăng trưởng chậm lại, việc làm giảm, và giá cả ổn định. Khi nhu cầu giảm, doanh nghiệp có thể không điều chỉnh ngay lập tức mức sản xuất, dẫn đến thị trường bão hòa với nguồn cung dư thừa và sự di chuyển xuống của giá cả.

4. Đáy (Trough): Đáy của chu kỳ được đạt khi nền kinh tế đạt điểm thấp nhất, với nguồn cung và nhu cầu đạt đáy trước khi hồi phục.

Suy thoái kinh tế là giai đoạn giữa đỉnh của hoạt động kinh tế và đáy tiếp theo, hoặc điểm thấp nhất. Suy thoái thường xảy ra khi có sự giảm rộng rãi trong hoạt động kinh tế.

Tình hình suy thế toàn cầu như thế nào?

Theo các báo cáo mới nhất, nền kinh tế toàn cầu đang đứng trước nguy cơ suy thoái. Ngân hàng Thế giới dự báo rằng nền kinh tế toàn cầu chỉ tăng trưởng 1.7% trong năm nay, giảm mạnh so với mức 3% mà họ dự đoán vào tháng 6. Đây là con số thấp nhất kể từ năm 1991, ngoại trừ các cuộc suy thoái năm 2009 và 2020 do khủng hoảng tài chính toàn cầu và đại dịch Covid.

Các yếu tố gây ra tình trạng này bao gồm cuộc xâm lược Ukraine của Nga và tác động của đại dịch. Lãi suất cao hơn cũng được chỉ ra là thách thức lớn nhất mà các nhà hoạch định chính sách cần vượt qua. Ngân hàng Thế giới cho biết, Hoa Kỳ, khu vực Euro và Trung Quốc - ba phần quan trọng nhất của thế giới đối với tăng trưởng kinh tế - đều đang trải qua một giai đoạn yếu kém rõ rệt.

Nếu một cuộc suy thoái toàn cầu xảy ra, đây sẽ là lần đầu tiên kể từ thập kỷ 1930 có hai cuộc suy thoái toàn cầu trong cùng một thập kỷ.

Tình hình suy thế kinh tế hiện tại ở Việt Nam như thế nào?

Tình hình suy thoái kinh tế tại Việt Nam

Theo các báo cáo mới nhất, nền kinh tế Việt Nam đã chậm lại đáng kể trong quý đầu tiên của năm nay, với mức tăng trưởng chỉ đạt 3.3%, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng. Nguyên nhân chính là do chi phí tăng lên và nhu cầu yếu kém.

Trong nửa đầu năm 2023, GDP của Việt Nam tăng 3.72% so với cùng kỳ năm trước. Ngành dịch vụ đang dẫn đầu sự tăng trưởng kinh tế nhờ các chính sách kích thích tiêu dùng trong nước, việc mở cửa lại nền kinh tế từ ngày 15 tháng 3 năm 2022, và dòng du lịch phục hồi sau Covid. Tuy nhiên, giá trị xuất khẩu đã giảm (-12% so với H1 2022) do nhu cầu tiêu dùng giảm ở các thị trường xuất khẩu chính, bao gồm Mỹ và EU.

Ngành công nghiệp và xây dựng bị ảnh hưởng nặng nề bởi những bất ổn chính trị toàn cầu. Giá trị gia tăng của ngành công nghiệp trong nửa đầu năm 2023 chỉ tăng 0.44% so với cùng kỳ năm trước, đây là mức tăng thấp nhất của cùng kỳ trong giai đoạn 2011-2023.

Dự báo kinh tế ngắn hạn của Việt Nam vẫn khá tích cực, với kỳ vọng GDP năm 2023 sẽ tăng trên 6% (theo Fitch, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB)).

Tuy nhiên, nền kinh tế Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm các vấn đề tài chính và tiền tệ, các biến số vĩ mô như lạm phát, thanh khoản ngân hàng, dòng tiền, tỷ giá hối đoái, lãi suất và thị trường bất động sản. Chính phủ đang làm việc để giải quyết những vấn đề này.

Suy thoái kinh tế ảnh hưởng như thế nào đến người lao động?

Suy thoái kinh tế có thể ảnh hưởng nặng nề đến người lao động từ nhiều phía khác nhau:

• Tăng tỷ lệ thất nghiệp: Một trong những tác động lớn nhất của suy thoái kinh tế là tăng mạnh tỷ lệ thất nghiệp. Doanh nghiệp thường giảm quy mô hoạt động, thậm chí phá sản, dẫn đến việc giảm bớt cơ hội việc làm cho người lao động. Bạn có thể Google search các cụm từ kèm layoff như sau: “Amazon layoff, Twitter layoff, Google layoff,...” để bạn có thể thấy rằng năm 2023 suy thoái kinh tế đã ảnh hưởng đến người lao động như thế nào.
• Giảm lương và phúc lợi: Trong thời kỳ suy thoái, doanh nghiệp có thể cắt giảm chi phí bằng cách giảm lương, cắt giảm các khoản trợ cấp, hoặc ngừng tăng lương. Điều này có thể ảnh hưởng lớn đến thu nhập và chất lượng cuộc sống của người lao động. Đặt biệt Tết 2023 có thể nhiều người sẽ không được thưởng tháng 13 (lưu ý: các doanh nghiệp không có nghĩa vụ phải thưởng tháng 13 cho nhân viên nhé!) 
• Khó khăn trong tìm kiếm việc làm mới: Trong một thị trường lao động suy thoái, việc tìm kiếm việc làm mới có thể trở nên khó khăn hơn. Cạnh tranh giữa người lao động làm tăng cao do số lượng người thất nghiệp gia tăng.
• Áp lực tâm lý và stress: Lo ngại về tương lai và tình hình tài chính có thể gây áp lực tâm lý lên người lao động, gây stress và lo lắng.
• Giảm các phúc lợi xã hội: Trong những thời kỳ khó khăn, các chương trình hỗ trợ xã hội và các khoản trợ cấp có thể bị giảm bớt hoặc hạn chế, ảnh hưởng đến những người cần sự hỗ trợ.

Tuy nhiên, đôi khi suy thoái cũng tạo ra cơ hội mới, thúc đẩy sự sáng tạo và khơi dậy các ngành công nghiệp mới, mở ra cơ hội cho những người lao động có khả năng thích ứng và học hỏi nhanh chóng. Ví dụ: Bán hàng trên các sàn thương mại điện tử trở nên phổ biến,...

Dự báo suy thoái kinh tế vào những năm 2024

Liệu rằng nền kinh tế năm 2024 sẽ có khởi sắc?

Dự báo về khả năng suy thoái kinh tế vào năm 2024 có sự khác biệt giữa các nhà phân tích và tổ chức. Dưới đây là một số dự báo bạn có thể tham khảo:

• Theo Nhân viên Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Federal Reserve), họ đã thông báo vào tháng 7 rằng họ không còn dự báo suy thoái vào năm 2024. Tuy nhiên, sự chênh lệch giữa lãi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm và 3 tháng cho thấy có 61% khả năng suy thoái trong 12 tháng tới.

• Một cuộc khảo sát của Wolters Kluwer cho thấy các nhà kinh tế chia rẽ, với 48% dự đoán sẽ có suy thoái trong 12 tháng tới.

• Trên Main Street, người tiêu dùng có quan điểm thận trọng hơn, với hơn 69% cho rằng khả năng suy thoái trong năm tới là cao1.

• Goldman Sachs gần đây đã hạ dự báo suy thoái xuống còn 15%, trong khi Bank of America đưa ra tỷ lệ từ 35-40%.

• Trái lại, 84% CEO đang chuẩn bị cho một cuộc suy thoái trong 12-18 tháng tới.

*Lưu ý: Đây là những dự báo và mọi người chỉ tham khảo số liệu thôi nhé!

Suy thoái kinh tế ảnh hưởng như thế nào đến doanh nghiệp?

Suy thoái kinh tế có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến doanh nghiệp từ nhiều phía:

• Giảm doanh số và lợi nhuận: Trong thời kỳ suy thoái, người tiêu dùng thường giảm tiêu dùng, dẫn đến giảm doanh số bán hàng của doanh nghiệp. Điều này có thể gây ra giảm lợi nhuận đáng kể.

• Giảm đầu tư và tài trợ: Sụy thoái thường khiến các tổ chức, cá nhân giảm đầu tư và tài trợ do lo ngại về tương lai không chắc chắn. Doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc huy động vốn mới để mở rộng hoặc duy trì hoạt động.

• Tăng cạnh tranh: Trong thời kỳ suy thoái, cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trở nên gay gắt hơn. Các doanh nghiệp có thể phải giảm giá để thu hút khách hàng, dẫn đến giảm lợi nhuận và sức cạnh tranh.

• Khó khăn về thanh toán và tài chính: Sụy thoái có thể làm tăng rủi ro về thanh toán từ phía khách hàng, cũng như làm giảm khả năng của doanh nghiệp trong việc tiếp cận vốn tài chính hoặc vay vốn từ ngân hàng.

• Cắt giảm chi phí và việc làm: Để sống sót trong thời kỳ khó khăn, nhiều doanh nghiệp có thể phải cắt giảm chi phí, thậm chí làm giảm quy mô hoạt động hoặc giảm số lượng nhân viên.

• Suy giảm niềm tin của thị trường: Sụy thoái kinh tế có thể làm suy giảm niềm tin của thị trường đối với doanh nghiệp, gây ra giảm giá trị của cổ phiếu hoặc tài sản của doanh nghiệp.

Làm gì khi kinh tế suy thoái?

Nệm Thắng Lợi xin đưa ra các quan điểm cá nhân nhìn nhận, mong sẽ hữu ích với doanh nghiệp và người lao động.

Doanh nghiệp

• Đánh giá lại nhân viên và cấu trúc tổ chức: Đánh giá lại nhân sự và cấu trúc tổ chức có thể giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả và tiết kiệm chi phí.

• Đánh giá sản phẩm và dịch vụ: Đảm bảo rằng nhu cầu thị trường vẫn được đáp ứng cho khách hàng của bạn.

• Điều chỉnh các mục tiêu và kỳ vọng tăng trưởng: Trong thời kỳ suy thoái, việc đặt các mục tiêu tăng trưởng quá cao có thể không phản ánh đúng thực tế.

• Giảm chi phí hoạt động: Các doanh nghiệp thành công thường bắt đầu cắt giảm chi phí hoạt động sớm hơn và sâu hơn trong chu kỳ suy thoái.

• Tìm kiếm cơ hội kinh doanh mới không bị ảnh hưởng bởi suy thoái: Một số ngành kinh doanh có thể vẫn tốt trong suy thoái như: bán hàng trực tuyến, dịch vụ vệ sinh, chăm sóc trẻ, và dạy học trực tuyến.

Người lao động

• Nắm bắt cơ hội: Một số công ty có thể tìm kiếm cơ hội để mở rộng trong thời kỳ suy thoái. Điều này có thể tạo ra cơ hội việc làm cho những người đang tìm kiếm công việc.

• Tăng cường kỹ năng: Suy thoái kinh tế có thể là thời gian tốt để tăng cường kỹ năng và kiến thức của bạn, đặc biệt là trong lĩnh vực có nhu cầu cao. Doanh nghiệp họ cần nhân viên thực sự giỏi nên hãy trau dồi bản thân tạo nên sự khác biệt nhé!

• Tiết kiệm và lập kế hoạch tài chính: Điều này có thể giúp bạn chuẩn bị cho bất kỳ khó khăn tài chính nào có thể xảy ra trong suy thoái.

Kết luận

Qua bài viết mà Thắng Lợi chia sẻ bạn đã biết suy thế kinh tế là gì và tác động của nó đối với bộ mặt kinh tế toàn cầu nói chung và một nước nói riêng. Có thể thấy suy thoái kinh tế đã và đang diễn ra ngày càng mạnh và cũng không ai biết năm 2024 có chấm dứt hay lại ảnh hưởng nặng nề hơn. Nếu bạn thấy hay hãy để lại ý kiến của bạn hoặc chia sẻ nó lên trang cá nhân của bạn. Theo dõi website để cập nhật nhiều thông tin bổ ích nhé!

Xem thêm: 

• Những nước nghèo nhất thế giới là những nước nào?
• Khám phá về Burundi - Nước nghèo nhất thế giới